• İnsanın eylemlerini belirleyen bir takım temel normlar ve değerler var...dır.
• Bu değerlerin kaynağı insanda değildir.
• İnsanın nasıl eylemde bulunacağına, bu değerler ışığında akıl karar vermelidir.
Platon
• Bir eylemin iyi ya da kötü olmasını, "İyi ideası"na uygun olup olmamasına bağlıyor.
• İnsanın en yüksek amacı, İyi ideası'na ulaşmaktır.
Aristoteles
• Aristoteles'e göre insan, mutluluğa ulaşmak için aşırı uçlardan kaçınmalı, orta yolu seçmelidir.
• Gözü kara ile korkaklık arasında orta yol olan cesareti, müsriflik ile cimrilik arasında orta yol olan cömertliği seçmelidir.
Spinoza
• Spinoza'ya göre evren, “Makro Kozmos” ve “Mikro Kozmos” olarak ikiye ayrılmıştır.
• Başlangıçta bir olan bu iki evren, insanın duygu ve tutkularının esiri olası yüzünden ayrışmıştır.
• Neyin iyi, neyin kötü olduğu Makro Kozmosun doğasında belli ve gizlidir.
• İnsan duygu ve tutkularının esiri olmaktan kurtularak “Makro Kozmos”un doğasına geri dönüp bu ilkelere sahip olmalıdır.
Kant
• Kant'a göre ise ahlâki eylemin amacı mutluluk değil "ödev" olmalıdır.
• Ödev, iyiyi istemedir. Bunun gerçekleşmesi ya da gerçekleşmemesi önemli değildir.
• Ona göre bir eylem, "ödev" duygusundan dolayı gerçekleştirilmişse, ahlakidir.
• Kant'a göre bir eylemin gerisindeki ilke, eylemin kendisinden ve sonucundan daha önemlidir.
• "Öyle davran ki, eylemine ölçü aldığın ilke, tüm insanlar için genel bir yasa haline gelebilsin" ilkesi onun evrensel ahlak anlayışını ortaya koymaktadır.
• İnsanlar, ahlak yasalarını tüm insanlar için geçerli olabilecek şekilde koydukları için evrensel ve mutlaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder